Nói về chuyện học hành, Châu học nặng hơn tôi nhiều vì em thi hai khối hoàn toàn khác nhau. Người ta thường thi khối A và B hoặc A và D chứ hiếm trường hợp thi B và C. Châu là kiểu đặc biệt như thế. Ngày nào em cũng học thêm, kể cả thứ bảy lẫn chủ nhật. Thi thoảng tôi lại nghe em kêu ca buồn ngủ hoặc mệt mỏi, nhưng chưa bao giờ em chán ghét hay từ bỏ việc học. Chẳng hề giống cách đây mấy tháng, em còn khóc và phản kháng quyết định hướng nghiệp của bố mẹ.
Và đến lượt tôi tự hỏi rằng liệu ước mơ vẽ của em còn không? Khi tôi hỏi câu này, em bĩu môi cùng cái lườm rách mắt:
-Sao bảo không nói chuyện vẽ vời nữa? Ứ trả lời đấy!
Tôi tỏ ra hối lỗi, đồng thời năn nỉ gãy lưỡi, em mới tươi cười trả lời:
-Tớ vẫn muốn vẽ, nhưng giờ lỡ cỡ vậy rồi thì đành cố gắng chứ biết làm sao? Chẳng lẽ buông xuôi à?
-Nhưng cô đâu thích sư phạm với báo chí, đúng không? Thằng Choác không thích ngành tài chính nên tính bỏ thi đấy!
-Tớ không giống Choác được! – Em lắc đầu – Con gái không có nhiều lựa chọn. Bố mẹ đã thế rồi thì tớ phải cố gắng hơn nữa thôi.
-Vậy là cô chịu thua ông bà già?
-Không hẳn thế! Tớ nghĩ có thể tìm được niềm vui trong điều mình không thích thì sao?
-Làm gì có chuyện đó!
Châu cười:
-Chắc chắn là có! Thế Tùng thì sao? Định bỏ học để vẽ à?
Tôi chối bay chối biến:
-Không, không, tôi không điên!
Hôm ấy, tôi nghĩ khá nhiều về câu nói của Châu. Cái gì mà thấy niềm vui trong những điều mình không thích? Tôi không tin. Tôi nghĩ đó chỉ là cách mà Châu che đi nỗi đau không được vẽ. Điều mình không thích là điều khiến mình buồn, mà trong chuyện buồn đào đâu ra niềm vui? Có khác chăng là con gái biết thỏa thuận cuộc sống nhanh hơn con trai thôi. Có lẽ Châu đã gạt bỏ những ước mơ và tiếp tục sống như một con người bình thường.
Một ngày nọ, dịp gần Tết, sau buổi học thêm Hóa, tôi chào anh Thảo rồi ra về. Nhưng tôi thấy anh loay hoay mãi, một lúc sau mới phát hiện ra chìa khóa của anh đã gãy, phần gãy nằm trong ổ khóa. Anh cười mếu với tôi:
-Sắp Tết mà đen đủi quá! Em biết ở đây có hàng sửa xe nào không?
Và thế là hai anh em lóc cóc dắt xe đi gần một cây số mới có hàng sửa xe máy. Trong lúc đợi người ta sửa, anh lôi máy ảnh ra và cẩn thận lau chùi nó bằng miếng vải sạch. Trông anh tỉ mẩn lau chùi và nâng niu chiếc máy như thể nó là vật báu, cũng như cái cách mà tôi ngắm nghía bức tranh của mình sau khi vẽ xong. Cảm thấy kỳ lạ, tôi bèn hỏi anh:
-Sao anh đi làm rồi mà vẫn thích chụp ảnh?
-Nó là sở thích đó em! – Anh cười – Mình cần có niềm vui sau ngày làm việc chứ? Không có cái gì để làm, em sẽ chán đời ngay!
-Thế ngày trước anh làm nghề chụp ảnh có phải hơn không?
Anh Thảo ngước mắt ngẫm lại chuyện ngày xưa. Rồi anh nói:
-Ngày xưa mình không có điều kiện giống các cậu bây giờ. Từ cấp một tới cấp ba biết cái máy ảnh mô tê thế nào đâu? Nhưng nếu mình tiếp xúc với máy ảnh sớm, chưa chắc mình đã theo nó mà vẫn chọn nghề giáo viên. Mình vẫn cần nghề để kiếm sống chứ! Nếu có thể biến sở thích hoặc đam mê thành nghề thì tốt, nhưng trong trường hợp của anh, anh cần nghề nghiệp trước đã. Với cả các cụ nhà mình cũng chẳng ưng mình theo nghề nhiếp ảnh đâu! Hề hề!
Tôi lắc đầu chán nản. Vậy là anh Thảo giống Châu, nếu cho anh lựa chọn lại, anh cũng không dám trái ý bố mẹ. Tôi cảm thấy cuộc sống đang bị bóp nghẹt trước những luân lý và định kiến truyền thống.
Thấy tôi dài mặt như cái bơm, anh Thảo cười:
-Cuộc sống có nhiều điều không vừa ý mình mà em, chẳng có gì theo ý mình đâu! Đôi lúc mình phải chấp nhận thôi.
-Thế gọi là cam chịu hả anh?
-Là “cam chịu” nếu em muốn ra sao thì ra, còn nếu em đối mặt với nó thì gọi là “dũng cảm”. Em không thể lẩn tránh mãi những điều chẳng vừa ý mình được. Thử đối mặt với nó xem, biết đâu em lại tìm thấy cái gì hay ho? Anh cũng không thích nghề giáo viên, nhưng lên lớp thấy bọn trẻ con giống mình ngày xưa, anh lại cố dạy. Chúng nó căn bản không lười, mà tại giáo viên dạy chưa đúng cách. Một tháng chưa được, anh cố gắng tháng thứ hai thì chúng nó bắt đầu hỏi mình nhiều hơn. Cứ thế thôi! Hề hề!
Nghe anh nói, tôi dần hiểu tại sao Châu lại gắng sức học hành đến vậy. Thay vì lẩn tránh số phận, em lại đương đầu với nó. Em muốn đỗ đại học, muốn khám phá xem những ngành học mới có gì hay ho hơn vẽ. Đó là một trải nghiệm sống mà Châu đang tự mình tìm hiểu. Còn tôi? Tôi chỉ đang than thân trách phận. Tuổi mười tám, tôi nghĩ tôi hiểu tất cả, tôi nghĩ tôi dũng cảm. Không, tôi đơn thuần chỉ là anh chàng ngốc nghếch mà thôi. Châu đã trưởng thành hơn tôi nhiều lắm!
Ra Tết, tôi tập trung học hơn nhiều. Tất nhiên thời gian đi chơi điện tử vẫn có nhưng tôi nghỉ hẳn game online, chỉ chơi mấy game bù khú cùng bạn bè. Viễn cảnh rớt đại học và không công ăn việc làm khiến tôi lo sợ, thậm chí mất ngủ vài ngày. Nhưng bên cạnh lý do đó, tôi cũng rất muốn đỗ đại học. Tôi muốn xem ngành tài chính thực chất là cái gì và tại sao người ta lại đâm đầu vào đó? Dù vậy, bài học ngày một khó hơn và tôi không dám chắc mình sẽ vượt qua môn Hóa. Anh Thảo đã làm hết sức, từ việc dàn bảng công thức bắt tôi học thuộc rồi liên tục cho luyện đề trắc nghiệm. Tôi cố gắng lắm chỉ đạt điểm 6, điểm 6 này đi thi đại học trừ đầu trừ đuôi chỉ còn 4, cơ may đỗ rất thấp.
Đợt ấy, anh Thảo vừa tìm được việc ở trường SS, lương rất khá, tính ra không cần dạy thêm, nhưng anh không bỏ quên tôi, vẫn tận tình chỉ dạy từng ly từng tí. Thấy anh nhiệt tình quá, tôi cũng đặt ra quyết tâm thi đỗ để khỏi phụ lòng anh.
Tầm cuối tháng 2, gần như mọi học sinh đều học xong chương trình. Đi học thêm cốt là để chạy trước bài vở trên lớp, những tháng còn lại là luyện, luyện và luyện. Có được đề thi ở đâu, tôi mang đi photo ngay rồi mang về làm. Luyện nhiều, tôi dần phát hiện ra có những mánh để không cần trình bày bài giải mà vẫn biết ngay kết quả. Trò này bây giờ không mới, nhưng ở thời ấy, nó là một phát hiện thú vị. Biết tôi kém Hóa nên Châu thường chia sẻ những mánh lới này cho tôi, nhất là những bài cân bằng phương trình phản ứng.
Đề xuất Voz: Hoa Vàng Thuở Ấy