Chương 27: Tháng Hai Cách Mạng

Không chỉ riêng Áo tồn tại vấn đề này, bao gồm Phổ, Pháp, Anh, Nga và các quốc gia châu Âu khác, giới quý tộc đều nắm giữ quyền chỉ huy chính. Tình trạng này kéo dài cho đến khi Thế chiến kết thúc. Trải qua cuộc thanh trừng của Thế chiến, giới quý tộc chỉ huy tổn thất nặng nề, lại không đủ lực lượng dự bị để bổ sung, cuối cùng đã đánh mất quyền chủ đạo trong quân đội.

So với các nước khác, Áo vẫn còn may mắn, khi giới quý tộc Đức vẫn nắm giữ vị trí chủ đạo. Bởi mối quan hệ truyền thống, phần lớn trong số họ có tố chất quân sự không tồi. Những quý tộc chỉ huy này, trong niên đại đó đều là những trí thức cao cấp hiếm có. Nếu có người dùng roi thúc ép họ nỗ lực, thì việc đảm nhiệm chức vụ chỉ huy cấp cơ sở vẫn không thành vấn đề. Vì tương lai của Áo, vì hạnh phúc của dân tộc châu Âu, vì sự phát triển của toàn nhân loại, Franz cũng cảm thấy rõ ràng thiên mệnh, hẳn đây chính là ý chí của Thượng đế. Trọng trách cải tạo thế hệ quý tộc Áo kế tiếp, hắn đã quyết định gánh vác, và đây mới chỉ là khởi đầu.

...

Bánh xe lịch sử cuồn cuộn lăn tới. Sau khi Cách mạng Tháng Một bùng nổ ở Sicily, nhanh chóng lan rộng ra Bắc Ý. Để bảo vệ an toàn cho Lombardy và Venice, chính phủ Viên cũng tăng cường viện quân cho khu vực này, tình thế tạm thời được ổn định.

Trước khi Đại Cách mạng bùng nổ, giai cấp công nhân châu Âu cũng đang sống trong tình trạng "nước sôi lửa bỏng". Lấy Pháp làm ví dụ: mức lương công nhân vô cùng thấp. Lương công nhân nam khoảng 2 Franc mỗi ngày, công nhân nữ khoảng 1 Franc. Lương lao động trẻ em từ 13-16 tuổi chỉ là 75 xu, trẻ em từ 8-12 tuổi chỉ có 45 xu. Vào thời điểm đó, bánh mì đen rẻ nhất cũng có giá hơn 30 xu mỗi kg. Thu nhập của giai cấp công nhân chỉ đủ để miễn cưỡng duy trì cuộc sống. (Số liệu năm 1840)

Nhìn bề ngoài, dường như đãi ngộ của công nhân nam tạm ổn, còn đãi ngộ của công nhân nữ và lao động trẻ em thì vô cùng thấp. Trên thực tế, các nhà tư bản không phải kẻ ngốc, họ sẽ tối đa hóa lợi nhuận. Số tiền này đều là đánh đổi bằng cả tính mạng, công nhân nam phải gánh vác công việc chân tay nặng nhọc hơn rất nhiều. Hầu như mỗi ngày họ phải làm việc tới mười lăm, mười sáu giờ. Làm nhiều thì sức lực tiêu hao nhanh, tất nhiên cần bổ sung năng lượng cũng không ít. Điểm này có thể thấy rõ qua tuổi thọ của họ. Sức lao động nặng nhọc khiến tuổi thọ trung bình của công nhân chưa đầy 40 tuổi, thậm chí nhiều ngành nghề lao động chân tay nặng nhọc còn dưới 35 tuổi.

Năm 1846, do nắng nóng và hạn hán, khiến lúa mì và đậu thất thu. Nguồn lương thực chính của Pháp vì thế bị đe dọa nghiêm trọng, dẫn đến giá lương thực tăng vọt. Năm 1845, giá 100 lít lúa mì là 17.15 Franc, đến năm 1847 đã tăng lên 43 Franc, ở tỉnh Rhine tăng vọt lên 49.5 Franc, một số khu vực cá biệt thậm chí vượt quá 50 Franc. Đặc biệt ở miền Bắc và Đông Bắc Pháp, giá ngũ cốc tăng phổ biến từ 100% đến 150%, giá bánh mì tăng gấp đôi. Mọi thứ đều tăng giá, chỉ riêng tiền lương không tăng, dĩ nhiên ngày tháng của giai cấp công nhân càng thêm khốn khó.

Đã vậy lại thêm họa, năm 1847, cuộc khủng hoảng kinh tế ở Anh lại lan sang Pháp. Việc giá lương thực tăng cao hoàn toàn không mang lại lợi ích gì cho nông dân. Ngược lại, do sản lượng lương thực giảm, thu nhập của họ sụt giảm nghiêm trọng, sức mua nội địa Pháp cũng suy yếu theo. Trong bối cảnh đó, các sản phẩm công nghiệp giá rẻ của Anh tràn vào, ngành thương mại Pháp lập tức chịu đòn cảnh cáo. Năm 1847, giá trị sản xuất công nghiệp của Paris là 14.3 tỉ Franc, đến đầu năm 1848 đã giảm xuống còn 6.7 tỉ Franc.

Giảm thảm hại như vậy, chỉ cần nhìn những con số này cũng đủ thấy ngành thương mại Pháp đã than thở khắp nơi. Chỉ trong vòng một năm ngắn ngủi, Pháp đã có hơn ngàn xí nghiệp đóng cửa. Đằng sau việc các xí nghiệp đóng cửa hàng loạt, dĩ nhiên là sự ra đời của một đội quân thất nghiệp khổng lồ, khiến mâu thuẫn xã hội ở Pháp ngày càng gay gắt.

Trong bối cảnh như vậy, Chế độ Quân chủ Tháng Bảy chẳng những không đưa ra được biện pháp hữu hiệu nào, ngược lại nạn tham ô hoành hành, tai tiếng không ngừng. Khi "Luật Bảo vệ Lao động" do chính phủ Áo ban hành được truyền đến Paris, nhanh chóng gây chấn động trong giới công nhân. Chính phủ Paris bấy giờ mới hay, muốn phong tỏa tin tức thì đã muộn, dĩ nhiên bản thân họ cũng không có đủ năng lực thực thi. Phong trào đình công quy mô lớn của công nhân bùng nổ từ Paris, nhanh chóng lan rộng khắp nước Pháp và cả các khu vực khác của châu Âu.

Đồng thời với cuộc đại đình công của công nhân, giai cấp nông dân cũng bùng nổ phong trào chống đói. Bắt đầu từ tháng 7 năm 1847, do mất mùa và khủng hoảng nợ nần, nông dân phá sản đã phát động phong trào cướp lương thực. Họ phá hủy trang viên của địa chủ, cưỡng chiếm kho lương thực, đánh chết những kẻ đầu cơ lương thực. Phong trào này còn lan đến các thành phố, những công nhân thất nghiệp đói khổ không chịu nổi cũng tham gia vào, sử gọi là "Loạn Bánh Mì".

Trật tự xã hội không ngừng sụp đổ, cũng dẫn đến sự bất mãn của giai cấp tư sản đối với chính phủ. Vốn dĩ trong cuộc khủng hoảng kinh tế, mọi người đều chịu tổn thất nặng nề, mới vừa chuẩn bị kiếm một khoản tiền từ lương thực để bù đắp những tổn thất đã gánh chịu. Kết quả lại phát hiện nông dân Pháp quá dữ dội, sức chiến đấu của giai cấp công nhân cũng tương đối mạnh mẽ. Người ta không mua nổi thì trực tiếp ra tay cướp bóc. Thế này thì còn để các nhà tư bản sống sao?

Lúc này, giai cấp tư sản Pháp cũng bắt đầu phân hóa. Trừ một bộ phận có lợi ích gắn liền, phần lớn đều là những người chống đối Chế độ Quân chủ Tháng Bảy, bao gồm phe đối lập vương triều và phe Cộng hòa. Trong đó phe Cộng hòa lại chia thành: phe Quốc dân Báo và phe Cải cách. Mặc dù các phe phái chính trị có chủ trương khác nhau, nhưng vì chống lại Chế độ Quân chủ Tháng Bảy, họ đã tạm thời liên kết với nhau.

Sự bất lực của chính phủ Guizot là điều không thể bàn cãi. Phe đối lập đã phát động 70 cuộc yến hội lớn nhỏ trên khắp cả nước. Nhiều nơi công khai hô vang khẩu hiệu cách mạng, nhưng không ngờ lại không bị trấn áp. Sự bất lực của chính phủ khiến những người cách mạng nhìn rõ thực lực của họ, và bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc khởi nghĩa vũ trang.

Đối với dân chúng Paris, việc tuần hành biểu tình đã trở nên quen thuộc như cơm bữa. Ngày 22 tháng 2 năm 1848, do bất mãn việc chính phủ cấm chỉ phong trào yến hội, dân chúng Paris đã xuống đường biểu tình phản đối. Cụ thể chuyện gì đã xảy ra, Franz cũng không rõ. Tóm lại, lịch sử dường như đã có chút thay đổi, ngay tối hôm đó, dân chúng Paris đã khởi nghĩa, Cách mạng Tháng Hai bùng nổ.

Sau khi khởi nghĩa bùng nổ, lực lượng cách mạng nhanh chóng mở rộng. Học sinh, công nhân, thị dân, thậm chí các nhà tư bản cũng tham gia. Dĩ nhiên rất ít nhà tư bản trực tiếp cầm vũ khí ra trận, họ đều đứng sau màn hỗ trợ. Chính phủ Guizot bị cách mạng đánh thức, vội vàng điều động quân đội để trấn áp. Thật đáng tiếc, họ đã đánh giá thấp mối quan hệ quân - dân ở Pháp. Ngay cả trong quân đội cũng không thiếu những người ủng hộ cách mạng, phần lớn Quốc dân Tự vệ quân cũng từ chối thực hiện lệnh của chính phủ, thậm chí có một bộ phận quân đội trực tiếp làm phản.

Những diễn biến sau đó, Franz chỉ có thể dựa vào suy đoán. Những thông tin chi tiết hơn không còn dễ dàng có được nữa. Tóm lại, vào chiều ngày 23 tháng 2 năm 1848, Quốc vương Pháp Louis-Philippe, để xoa dịu tình hình, đã bãi nhiệm chính phủ Guizot, bổ nhiệm phái tự do Murray thành lập nội các, với ý đồ xoa dịu sự tức giận của giai cấp tư sản.