Chương 47: Phở

Ở thế hệ như tôi, hẳn thằng nào cũng nghiện phở, mà ngày đó không ăn phở thì biết ăn cái gì nhỉ? Cái thuở đói mờ mắt, nghe tiếng tí tách nổ từ than đá dưới nồi phở thì muốn phi ngay vào hàng phở làm một bát, cho dù là phở nhi đồng cũng thoả vong linh.

Năm ấy tôi mới tám tuổi, sau biến cố của gia đình, phải chuyển lên gần chợ sống. Từ một cậu ấm có người hầu, ăn sung mặc sướng, nay phải bước chân vào cuộc đời “xó chợ”. Nỗi kinh hoàng trong xóm đến 20 hộ, xã hội hồi đó thật xấu xa, cũng chỉ vì nghèo khổ quá. Tôi thấy mến những đứa trẻ cùng trang lứa, sống trong căn nhà tồi tàn.

Ngày ấy, đám trẻ đói quanh năm, nhà lại đối diện quầy phở và nhà d.v. bán đậu phụ và nước sôi. Trong ký ức, món phở quả là món kỳ diệu mang dáng vẻ bình dân. Đêm khuya, sau khi cả thành phố đã yên giấc, trên căn gác nhỏ, yên tĩnh, một thằng bé lầm lũi xách xô ra máy nước công cộng bên đường hứng nước. Trước mắt hiện lên một vẻ đẹp kinh hoàng, phố vắng không bóng người, nhìn về phía cuối phố, những hàng cây đan chéo vào nhau, ánh sáng từ đèn đường tạo nên một vẻ đẹp bí hiểm. Đang mơ màng thì một luồng khí thổi thẳng vào mặt, xộc vào mũi cái mùi nước dùng bò với vị đặc trưng là quế chi, gừng hành nướng, thật tàn nhẫn với một đứa trẻ chưa lên mười, sao mà chống lại đây. Thỉnh thoảng than đá lại nổ tí tách, bếp lửa hồng càng lúc càng dền, và cái mùi nước với những loại gia vị đã đủ ngấm mệt sau nhiều giờ vùng vẫy trong cái thùng phuy.

Sau này khi lớn lên, ở gần nhà tôi có hàng phở, chẳng biết ngon hay dở nhưng lộc lá cứ rơi rớt từ đời này qua đời khác, nhà đó có ông cháu rể về tiếp quán được thời gian thì lúc nào cũng tự hào như hàng phở đó như mả tổ nhà anh ta để lại. Anh ta dạy cả cái Hà Nội ăn phở, rồi chê các hàng phở còn lại là không bằng cái hàng nhà vợ anh ta. Cũng chẳng riêng gì hàng phở, nói chung hàng ăn ở Hà Nội, đời đầu còn tận tình chu đáo, đời sau mặt vênh như cằm kê cục gạch...

Qua câu chuyện ở trên thì cũng hiểu ra rằng, nó chẳng khác gì bệnh ung thư của ẩm thực Việt, hàng quán không ngon nhưng trót nổi tiếng từ quá khứ, thế là “lộc lá” dai dẳng hưởng từ đời này sang đời khác.

Mấy hôm trước, có ông anh bên bển về nước gọi điện hẹn “mai đi ăn sáng". Ừ thì ăn, sáng nào chả phải ăn! 3h sáng đang dang dở "câu chuyện" chat với tiểu muội, lão réo điện thoại ầm ĩ bảo đi ăn sáng. Đang vui thì đứt dây đàn, bực del chịu được, ăn gì giờ này! Tưởng lão ngủ mơ, hoá mình mới ngủ mơ, trong lòng thầm nghĩ ông này taylong chắc cũng không quan tâm đến nền ẩm thực nước nhà, mà ma xó cũng biết cái hàng phở gánh đêm ở đầu Hàng Chiếu. Khổ thân ông anh, rửa bát bên tây khổ lắm, chắc chắn là mấy lần trước về nước chơi được em út đưa đi ăn phở ở đây. Ổng không nhắc đến hàng này có khi mình cũng quên là Hà Nội có hàng phở phục vụ đám chơi đêm như quán phở “Trưởng Ga hàng Bạc” trong tùy bút cụ Tô Hoài có nhắc đến.

Cái hàng “phở ngủ gật”, ra đến hàng phở lúc tầm 3h30, mắt vẫn đang liu riu phải dụi mắt mấy lần thì thấy lố nhố những con nghiện phở, đếm sơ được khoảng gần 3 chục mạng đang ngồi chờ đến lượt. Tất cả rất cam chịu, bầu không khí khó thấy nếu vào ban ngày. Vậy trong bát phở đêm có gì hấp dẫn đến vậy? Phải chăng bát phở đêm luôn có tâm hồn và khuôn mặt riêng, vượt qua cái hàng rào ẩm thực, cảm giác như người con gái ta yêu, lúc nào cũng nóng bỏng như những ngày mới cưa đổ. Mùi nước dùng với âm thanh phát ra từ gánh phở giữa đêm khuya tĩnh mịch, huyền bí như được phụ huynh nhà bạn gái mời vào nhà rồi nói, em nó ở trên gác cháu lên đi. Như mời gọi, làm nôn nao bao tâm hồn yếu bóng vía.