Chương 19: Sóng gió

Không thể không thừa nhận rằng Thủ tướng Metternich vẫn còn sở hữu vài phần năng lực. Lúc này, chính phủ Áo cũng rất cường thịnh, giai cấp tư sản bãi thị hành vi cũng không dám dễ dàng đả thương bọn họ. Các đại quý tộc dù chống đỡ chính phủ, thế lực không thể so sánh với nhà tư bản nhỏ lẻ, vật liệu trong tay cũng không nhiều, chỉ có điều duy nhất là lương thực rất dồi dào. Mỗi người đều là đại địa chủ, trong nhà còn nuôi một đại bang nông nô. Ai mà chẳng có chút tồn lương? Chính phủ từ bọn họ thu mua một lượng lớn lương thực, chở đến để cứu cấp, chuyện này không phải vấn đề lớn.

Các nhà tư bản muốn giữ bí mật căn bản trong cuộc bãi thị cũng không thể làm được, nguy cơ bùng nổ xảy ra trước đã khiến chính phủ Vienna phải bỏ vốn từ quý tộc thu mua lương thực dự trữ. Ngay từ đầu, chính phủ đối ngoại bán lương để bảo đảm nguồn cung ứng tại Vienna, chỉ có điều xưa nay phồn hoa không có ở đây nên thị trường tiêu điều, nhiều người trong chính phủ nóng lòng. Nội chính đại thần Fisher thở dài nói: "Ngài Thủ tướng, cứ tiếp tục như vậy không được đâu. Vấn đề lương thực dù được giải quyết nhưng vật liệu khác vẫn thiếu thốn. Huống hồ, các nhà tư bản đóng cửa nhà máy, công nhân đánh mất thu nhập. Sợ rằng tiền trong tay họ rất nhanh sẽ cạn kiệt, đến lúc đó…"

Metternich cười lạnh đáp: "Không cần lo, tình trạng đó kéo dài không quá lâu đâu. Hiện giờ bãi thị, các nhà tư bản mỗi ngày tổn thất là đồng vàng. Tiểu thương không thể chịu được lâu đâu! Dù vậy, ta cũng không thể ngồi yên. Tham gia bãi thị cũng có quý tộc mà, ta sẽ mời Đại công tước Louis đến chỉ đạo bọn họ làm việc. Nếu quý tộc đứng cùng nhà tư bản, ta sẽ loại bọn họ khỏi giới quý tộc. Chỉ cần có người dẫn đầu, việc sau đây sẽ dễ làm. Nhà tư bản cũng không bền như thép, dù có bất mãn cũng không dám gây sự bằng tiền bạc!"

Quả thật, sóng gió bãi thị chỉ kéo dài chưa tới một tuần, kết thúc bằng thất bại của giới tư bản. Quý tộc tham gia bãi thị đầu tiên bị thuyết phục. Họ phân vân còn cần giữ vinh quang quý tộc hay không, vì một chút lợi ích mà đồng hành cùng nhà tư bản, mất hết thể diện quý tộc. Phần lớn quý tộc thời đại này còn chưa biến thành nhà tư bản, vì vậy họ lên án và chỉ trích. Quý tộc không còn mời họ đến yến hội, ngược lại họ cũng bị người khác từ chối, thân bằng quyến thuộc đến làm công tác tư tưởng.

Nhiều quý tộc kêu gào đòi loại bỏ nhóm quý tộc đọa lạc ra khỏi giới sang trọng, điều này khiến nhiều người sợ hãi. Nhà tư bản Áo dù giàu có nhưng không có địa vị chính trị, không dễ lấy được tước vị truyền thừa; mất đi điều này thì còn gì nữa? Không chịu nổi áp lực quý tộc, họ đành phải rạch ròi với nhà tư bản, rút lui khỏi hàng ngũ bãi thị. Có người còn đề xuất tăng quyền lợi đãi ngộ công nhân, rồi sau sẽ tuyển dụng nông nô, tuy nhiên đó chỉ là thiểu số ngu xuẩn. Phần lớn đều biết một khi thỏa hiệp, chi phí nhân công sẽ tăng cao. Muốn dùng nông nô ư? Mơ đi! Xã hội ngày nay kêu gọi xóa bỏ nông nô chỉ để hô khẩu hiệu, không thể trở thành hiện thực.

Có người lãnh đạo, nhà tư bản trục lợi bền bỉ, muốn ký kết liên minh, song không thể kiên trì lâu dài. Ai cũng có lợi ích riêng, thấy người mở cửa buôn bán kiếm tiền thì không bằng lòng, nghĩ mình phải tranh thủ quyền lợi nguy hiểm, còn họ thì ngồi mát hưởng thụ. Giai cấp tư sản phát động đợt phản kích đầu tiên, nhưng do tổ chức lỏng lẻo, thiếu kỷ luật nên nhanh chóng thất bại. Franz đối với chuyện này không mấy ngạc nhiên. Trừ phi cắt đứt lương thực, than đá – nhu yếu phẩm sinh hoạt quan trọng – nếu không chính phủ Vienna khó lòng đồng ý thỏa hiệp.

Những thứ này lại nằm trong tay giới quý tộc Áo quá cường thịnh. Lương thực, than đá là sản phẩm trên đất phong địa do họ kiểm soát. Nhà tư bản không bán, quý tộc còn có thể tự bán sao? Có hợp đồng thu mua thì có thể làm gì; làm sao trông mong bọn họ giữ đúng luật chơi? Luật chơi do người lập ra, họ có quyền thay đổi!

Franz biết chuyện này chưa đâu vào đâu. Nhà tư bản sẽ không cam chịu thất bại, nếu chính phủ không chuẩn bị kế sách, thì trong cuộc chiến kinh tế tiếp theo, họ sẽ còn thiệt thòi hơn. Nghĩ đến đây, Franz thầm hối hận không thôi. Giá mà sớm biết, thì đã tích trữ một lượng vật liệu lớn. Thời điểm bãi thị bùng phát, giá cả Vienna tăng gần gấp đôi.

“Raul, trong trang viên còn bao nhiêu lương thực có thể lấy ra bán?” Franz hỏi.

“Đại công, theo lệnh ngài, năm nay chúng ta không bán lương thực, chỉ trong đợt bãi thị vừa rồi đã bán ra 1,5 triệu pound lúa mì cho chính phủ ứng cấp, lưu lại đủ dùng cho qua mùa, khoảng còn lại 3,86 triệu pound,” Raul đáp lời.

Bán lương thực cho chính phủ, Franz rất rõ. Trang viên cách Vienna chỉ 30 km, đối diện nguy cơ như vậy thời chiến, hắn vẫn rất tiết chế. 3,86 triệu pound nghe khủng, chuyển ra tấn là hơn 1.750 tấn, nhưng doanh thu chỉ tầm hai, ba ngàn kim tệ. Phải khấu trừ chi phí sản xuất, mới là tiền lời thực sự của Franz. Hoàng thất đã thả hết nông nô, chi phí nhân công cũng không nhỏ.

“Chuẩn bị sẵn sàng, khi giá lúa mì tăng hơn 20% thì đem lương thực bán ngay!” Franz suy nghĩ rồi nói.

Hắn biết nhà tư bản sẽ không từ bỏ ý đồ, thổi giá vật liệu là thủ đoạn thường dùng nhất. Giá lương thực ở Vienna tất nhiên sẽ tăng cao. Công nghiệp hóa đã khởi động, lúc này lúa mì chỉ bán cho xưởng bột mì, dù giá thị trường tăng thế nào, xưởng cũng không trả cao hơn nhiều. Ưu thế lớn nhất của trang viên Franz là gần Vienna. Nhưng mỗi khi bùng nổ phản loạn, trở thành nguy cơ lớn, có thể bị loạn quân gây họa.

Tích trữ đại lượng lương thực lúc này chính là mạo hiểm. Chỉ sợ năm tới Hungary cách mạng bùng nổ, lương thực Áo lại tăng giá mạnh, Franz đành phải đau lòng bán ra. Các nhà tư bản cùng chính phủ đánh cược, tăng giá vật liệu để thu lợi nhanh. Đáng tiếc thân phận Franz không cho phép hắn tham gia trò chơi đó, nếu không, các quý tộc cùng thế hệ sẽ không chịu nổi áp lực của Thủ tướng Metternich.