Trong tất cả những câu chuyện trước, chi tiết mà em thường nhắc đến nhất là con sông và dải bãi bồi trải dài đoạn qua Ngọc Thụy. Sông Hồng dường như luôn chứa đựng trong nó những điều kỳ lạ và cả những thứ khó giải thích đến phi lý...
Như em đã kể ở trên, ngày xưa mạn Gia Lâm có một cái bãi bồi rất lớn. Bãi này kéo dài từ chân cầu Long Biên về phía Học viện Hậu cần hiện nay. Có những năm nước sông rút sâu đến mức cảm tưởng rằng chỉ cần bơi một chút là có thể sang được bãi giữa. Trên bãi bồi rộng mênh mông ấy, người làng em trồng đủ loại cây như ngô, khoai, rau và cả khai thác cát. Cái bãi rộng và chắc đến mức mỗi mùa nước rút, dân thường cho máy xúc ra khoét sâu xuống, rồi đưa cả ô tô ben từng đoàn chở cát ra, để lại những cái hố sâu hoắm, trống trải. Sau một mùa nước lên và rút, nước tràn vào gần như tạo thành một cái "hồ" trên mặt bãi bồi. Cứ thế, năm này qua năm khác, cái "hồ" ngày càng rộng ra, thành một dải sông thu nhỏ ngay sát bờ, như một cái bể bơi tự nhiên. Nhà em nằm cách cái hồ ấy gần một trăm mét.
Hồi nhỏ, ông ngoại thường đưa anh em chúng em ra chỗ ấy tập bơi. Chỗ nông chỗ sâu, bì bõm, giống như một cái sông con nhưng không có sóng. Bọn trẻ con ai cũng thích chỗ ấy, vừa được tắm sông, vừa như được đi bể bơi. Tuy nhiên, có một điều cấm kỵ, gần như luật bất thành văn ở làng em, đó là nghiêm cấm tuyệt đối không ai được ra sông vào giữa trưa và ban đêm. Nếu có việc ngoài bãi thì không được mon men ra bờ sông hoặc cái hồ ấy. Bà em bảo rằng, làng mình có Ma Nam.
Ma Nam là linh hồn của những người chết đuối trên sông, chết bất đắc kỳ tử như bị sụp cát hoặc chìm tàu, và những người chết trôi dạt vào làng. Những người này không thể siêu thoát, họ tụ tập nhau trên triền sông vào mỗi buổi trưa và tối để tìm người. Họ chỉ có thể đầu thai nếu bắt được người hợp vía chết thay, gọi là "trả mạng cho Hà Bá". Vào những buổi đó, người làng em vẫn thỉnh thoảng nghe tiếng ủm ủm nhảy xuống nước hay tiếng cười đùa ở bờ sông vào giữa khuya. Những người câu nhái đêm còn kể, có nhiều lần trên cái hồ ấy vào nửa đêm, từng tốp bóng trắng toát cứ nhảy ùm ùm, rồi lại cười khe khé với nhau. Làng em tuyệt nhiên không ai dám ra sông vào những giờ cấm kỵ, trừ một vài tay cứng đầu cứng cổ tỏ ra coi thường, trong đó có cậu D nhà em.
Ông bà ngoại có bốn người con, mẹ em là cả, thứ hai là cậu D, rồi đến cậu C và dì T là út. Cậu C là người thông minh, nhanh nhẹn, học một hiểu mười, có con đường sự nghiệp sáng lạn; nhưng ngược lại, cậu D lại rất nghịch. Cậu em nghịch từ bé, lớn lên làm trùm du côn, hở ra là cà khịa, ngứa mắt là đánh nhau. Cả làng ngán cậu ấy, gọi cậu là D. bẹt. Đỉnh điểm của sự việc là khi cậu tham gia đánh người gây thương tích, bị công an bắt đi tù mấy năm. Lúc trở về, cậu lại càng lầm lì, khó tính hơn. Trong tất cả những thứ trên đời, cậu ghét nhất là mê tín dị đoan và những thứ thuộc về tâm linh như ma quỷ. Ai nhắc đến những chuyện đó trước mặt cậu, nếu là bề trên thì cậu tỏ ra coi thường, hoặc nói lại gay gắt; còn nếu là bề dưới thì cậu tát luôn. Cậu em bảo, "Tao vào sinh ra tử bao lần rồi, cái đất Gia Lâm này làm gì có ma với chẳng quỷ"; cậu coi tất cả chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng... cho đến một ngày...
Cách đây chín năm, hồi em mới vào lớp 10, cậu em bị đau dạ dày cấp. Cậu đã trải qua một ca mổ lớn, bác sĩ cắt đi hai phần ba dạ dày. Kể từ đó, gã đàn ông lực lưỡng cứ suy sụp từng ngày. Đến năm em kết thúc kỳ I lớp 10, cậu em trở nên gầy nhẳng, cao 1m6, nặng khoảng hơn 40kg, mỗi bữa ăn chỉ được lưng bát cơm là chịu. Thế nhưng tính cách hổ báo của cậu vẫn còn y nguyên, thậm chí có phần nặng nề hơn trước. Cậu em dần dần trở nên bất mãn với đời, càng tỏ rõ thái độ với những chuyện tâm linh.
Trưa hôm đó, hai ông cậu rủ nhau ra sông tắm. Phàm là dân sông nước, ai cũng thích bơi lội, đặc biệt là ở ngoài bãi. Đến gần giữa trưa, cậu C em giục cậu D về ăn cơm, nhưng cậu D gạt đi. Thuyết phục không được, cậu C về trước...
12 rưỡi, chưa thấy cậu em về, cả nhà lo lắng đi tìm. Vừa chạy ra đầu bãi thì cậu em lững thững đi vào. Mặt trắng bệch, từng bước đi dấm dúi như người say rượu. Nghĩ cậu trúng gió hoặc cảm nắng, mợ em hoảng quá, vội kéo cậu vào nhà bôi dầu. Cậu D cứ giãy dụa, mắt đảo như rang lạc. Vào đến sân, cậu em giật ra, ngồi phịch xuống, mặt như người điên, ngửa mặt lên trời cười ha hả. Mợ và bà sợ quá, gọi điện cho bố mẹ em về xem cậu thế nào để đưa đi viện. Cả nhà em tất tả phóng về quê. Lúc nhà em đến nơi, nắng đã chếch quá đỉnh đầu, cậu em đầu trần ngồi giữa sân, ai đem ô ra che thì cậu cầm gạch ném, rồi lại quay ra chỗ cũ ngồi cười. Lần đầu tiên trong đời em nhìn thấy một người như thế. Đầu tóc cậu em bù xù, lưỡi lè ra ngoài dài ngoằng, nâu xỉn; con mắt trắng ởn không còn thấy tròng đen... Cậu em cứ ngửa mặt lên trời cười ế ế, rồi lại giật cục... Cả họ nhà em, bao gồm sáu gia đình trong khu nhà em, gia đình em, và ba gia đình trong khu nhà bà chị em đứng quanh sân, trố mắt nhìn cậu D.
Biết có chuyện chẳng lành đã xảy ra, bà em nhảy ra trước cậu D, chỉ thẳng tay vào mặt quát:
- Mày là thằng nào? Mày ở đâu về đây?
Lúc này cậu em mới nhìn liếc về phía bà em, nói bằng cái thứ giọng mà em sẽ không bao giờ quên, nghe như cái loa rè, hoặc như khi cắm dây loa lỏng, chỉ nghe tiếng rào rào mà không rõ tiếng...
- Quê tao ở Hải Dương.
Cả họ nhà em chết lặng... Rồi "nó" lại cười khẽ như một kẻ điên... Chỉ thấy bà em bảo vọng lại "Ma Nam" rồi đi ra phía cổng... chẳng ai biết bà đi đâu...
Lúc này "nó" hiện nguyên hình không phải là ông cậu em... "Nó" bảo tên là Nguyên, quê ở Hải Dương, làm ăn buôn bán ở trên này, gặp mùa nước lũ bị chết đuối từ năm 96. "Nó" lang thang quanh bãi mấy năm, rồi bỗng hôm nay gặp "ngày", lại gặp được ông cậu em hợp vía nên "nó" nhập... "Nó" vẫn nói bằng cái giọng ấy, mặt vẫn ngửa lên trời... trời vẫn nắng chang chang...
Một lúc sau, "nó" đòi ăn cháo... Mợ em vào nấu cháo, bưng ra trước mặt "nó" cái xoong đang nghi ngút khói bỗng nhiên nguội hẳn rồi thiu luôn, chứ tuyệt nhiên không vơi đi một giọt, hay thấy "nó" thò tay vào ăn. Ăn xong "nó" bảo vẫn chưa no. Lúc này, bố em cáu quá nhảy ra chửi. "Nó" chẳng nói chẳng rằng lết từng bước vào nhà bếp. Nhà em trồng ngô, thế nên hay tích ngô, lèn chặt trong những cái thùng phuy đặt trong bếp. Một thùng đầy nặng phải hơn tạ. "Nó" lết vào đến bếp, lừng khừng đứng dậy rồi sốc cả cái phuy đầy ngô đặt lên vai tiến ra vườn... Cái phuy đó hai người ôm còn vất vả, vậy mà ông cậu em gầy nhẳng, vác trên vai, đi nghiêng ngả ra vườn...
Đến bờ tường, "nó" bất ngờ hất tung cái thùng văng qua, rơi sang vườn nhà bà trẻ. Bố em với cậu C nhảy vào giữ, chỉ thấy lắc lắc mấy cái hai ông bắn về hai hướng. Xong xuôi, "nó" lại về chỗ cũ ngồi...
Đề xuất Voz: Đã nhớ một cuộc đời!